سید محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص به شهریار، شاعری نامدار ایرانی بود که در سرودن غزل، مثنوی، قصیده، قطعه، رباعی و شعر نیمایی تبحر داشت. او به عنوان شاعر “حیدربابا” و “علی ای همای رحمت” شناخته میشود و اشعارش سرشار از عشق به وطن، طبیعت، عرفان و مضامین اجتماعی است.
مقدمه:
شهریار در 11 دی 1285 در تبریز زاده شد. دوران کودکی او با انقلاب مشروطه همزمان بود. او در جوانی عاشق دختری به نام ثریا شد، اما به دلیل مخالفت خانوادهها، این عشق نافرجام ماند. این عشق ناکام، تأثیری عمیق بر زندگی و اشعار شهریار گذاشت.
زندگی شخصی:
شهریار پس از شکست عشقی، به تهران رفت و در دانشکده پزشکی تحصیل کرد. اما به دلیل ناراحتی روحی، تحصیلات خود را نیمهتمام رها کرد. او در سال 1310 به نیشابور رفت و تا سال 1314 در اداره اسناد این شهر مشغول به کار شد.
شهریار در سال 1332 به تبریز بازگشت و در سال 1333 با نوه دختری عمهاش ازدواج کرد. او از این ازدواج صاحب دو دختر و یک پسر شد.
آثار:
شهریار در طول زندگی پربار خود، اشعار متعددی به زبان فارسی و ترکی آذربایجانی سرود. از جمله آثار مشهور او میتوان به “حیدربابا”، “علی ای همای رحمت”، “هزار و یک شب”، “امیدنامه”، “نامه ای از تبریز” و “منظومه ی شب در 1624 بیت” اشاره کرد.
حیدربابا:
“حیدربابا” مشهورترین اثر شهریار به زبان ترکی آذربایجانی است. این منظومه در 76 قطعه سروده شده و در آن، شاعر با لحنی صمیمی و ساده، خاطرات کودکی خود در دامنه کوه حیدربابا را روایت میکند. “حیدربابا” به زبان فارسی نیز ترجمه شده و از شهرت جهانی برخوردار است.
علی ای همای رحمت:
“علی ای همای رحمت” از مشهورترین غزلیات شهریار در مدح امام علی (ع) است. این غزل در سال 1347 سروده شد و به سرعت در میان مردم محبوبیت یافت. “علی ای همای رحمت” بارها توسط خوانندگان مشهور ایرانی اجرا شده است.
سبک شعری:
شهریار در سرودن انواع شعر فارسی تبحر داشت، اما بیشتر به غزلسرایی شهرت یافته است. اشعار او سرشار از مضامین عاشقانه، عارفانه، اجتماعی و فلسفی است.
شهریار از شاعران عاشقپیشه و طبیعتدوست بود و در اشعارش، به زیبایی عشق به معشوق، وطن و طبیعت را به تصویر میکشد. او همچنین شاعری عارفمسلک بود و در اشعارش به مضامین عرفانی و فلسفی میپردازد.
تأثیر و جایگاه:
شهریار یکی از برجستهترین شاعران معاصر ایران است. او با سرودن اشعاری پرمغز و دلنشین، تأثیری عمیق بر ادبیات فارسی و ترکی آذربایجانی گذاشت.
شهریار در سال 1367 در تهران درگذشت و در مقبرة الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. 27 شهریور، سالروز درگذشت او، به عنوان روز ملی شعر و ادب در ایران نامگذاری شده است.
نقد و بررسی:
برخی از منتقدان معتقدند که اشعار شهریار گاه از نظر مضمون و زبان، ضعیف و سست هستند. با این حال، نمیتوان از جایگاه و تأثیر این شاعر بزرگ در ادبیات فارسی و ترکی آذربایجانی چشمپوشی کرد.
شهریار شاعری پرکار و خلاق بود که در سرودن انواع شعر فارسی تبحر داشت. اشعار او سرشار از مضامین عاشقانه، عارفانه، اجتماعی و فلسفی است و تأثیری عمیق بر ادبیات فارسی و ترکی آذربایجانی گذاشته است.
